Perełka

Dwanaście lat minęło, odkąd nie nazywano mnie już „Perełką”, a znajdowałam się akurat na stacji metra Châtelet w godzinie szczytu. Byłam w tłumie pokonującym na ruchomym chodniku korytarz bez końca. Jakaś kobieta miała na sobie żółty płaszcz. Moją uwagę zwrócił właśnie jego kolor, kobietę na ruchomym chodniku widziałam z tyłu. Potem szła długim tunelem, w którym widniały napisy „Kierunek Château-de-Vincennes”. Staliśmy następnie sztywno w zbitej ciżbie na schodach, czekając, aż bramka na peron się otworzy. Znalazła się obok mnie. Wtedy zobaczyłam jej twarz. Podobieństwo do mojej matki było tak uderzające, że pomyślałam, iż to ona…

(fragment książki)

Tak się zaczyna historia poszukiwania tożsamości, korzeni, równowagi w świecie narratorki składanym z fragmentów wspomnień na poły rzeczywistych, na poły onirycznych. Element po elemencie czytelnik ów świat poznaje, odkrywa jego cząstki, które stopniowo pozwalają sobie uświadomić, jak nieznośnie tytułowa bohaterka czuje się w swym bycie. Misternie skonstruowana opowieść noblisty, poetycka i wieloznaczna.

Często zwracano uwagę, że Modiano opisuje zawsze tę samą historię. A to dlatego, że jego ulubionym tematem, przedmiotem badania jest pamięć. Pamięć zaś, jak wiadomo, nieustannie nad sobą pracuje: raz zakrywa, kiedy indziej miesza wspomnienia, czasem pozwala im się wynurzyć, nigdy ich nie utrwala, bez ustanku je przeobraża w rezultacie spotkań bądź doznań doświadczanych z perspektywy czasu…

Bruno Blanckeman, profesor literatury francuskiej na Sorbonne Nouvelle

„Książka przepełniona nadzieją i rozczarowaniami…”.

Marine Quevaine, Le Figaro