Schematy podatkowe – nowy obowiązek w jednostkach sektora publicznego

W ostatnich miesiącach bardzo popularnym tematem wśród praktyków prawa podatkowego jest problematyka raportowania schematów podatkowych. Z dniem 1 stycznia 2019 r. do działu III Ordynacji podatkowej został wprowadzony nowy rozdział 11a „Informacje o schematach podatkowych”. Dotyczy on zasad informowania organów podatkowych o stosowanych przez podatników schematach podatkowych. Obowiązek raportowania ciąży de facto na każdym podmiocie, który może być podatnikiem, płatnikiem jakiegoś podatku. Nowe regulacje obejmują zatem również wszystkie jednostki sektora publicznego, cały samorząd terytorialny oraz spółki komunalne. Co więcej, jednostki samorządu terytorialnego są jedynym w skali Polski podmiotem, który w systemie podatkowym pełni podwójną rolę: 1) z jednej strony jest to organ podatkowy (np. w zakresie podatku od nieruchomości), 2) z drugiej strony występuje jako podatnik (np. VAT). Nowe przepisy pisane były od początku jako przeznaczone dla biznesu. Nie zawierają żadnych odrębnych regulacji dla jednostek sektora publicznego. Utrudnia to ich praktyczne stosowanie. Celem Poradnika jest przede wszystkim uświadomienie, że obowiązek raportowania występuje w jednostkach sektora publicznego, w tym w jednostkach samorządu terytorialnego, w takiej samej mierze jak w sektorze obrotu gospodarczego, oraz wskazanie, jak radzić sobie z identyfikowaniem schematów oraz ich raportowaniem w praktyce. Z Poradnika można się dowiedzieć m.in.: • czym jest schemat podatkowy i jakie są jego rodzaje, • jakie obowiązki ciążą na podmiotach zobowiązanych, • kiedy jednostka będzie promotorem, wspomagającym oraz korzystającym, • jak raportować schematy do Krajowej Administracji Skarbowej, • kiedy należy wprowadzić wewnętrzną procedurę mającą na celu przeciwdziałać niezaraportowaniu schematu, • jakie grożą kary za uchybienie nowym obowiązkom i kto jest narażony na ryzyko ich poniesienia. Niejednoznaczność nowych regulacji połączona z dotkliwymi sankcjami karnymi i administracyjnymi przewidzianymi dla podmiotów, które uchybią nowym obowiązkom związanym ze schematami, cały czas wzbudza kontrowersje zarówno wśród uczestników obrotu gospodarczego, jak i wśród obsługujących jednostki prawników, doradców podatkowych i księgowych. Każdy zastanawia się zatem dzisiaj, czy podejmowane czynności nie stanowią „uzgodnienia” będącego schematem podatkowym, o którym trzeba poinformować Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Niestety, nowe obowiązki nie dotyczą wyłącznie sfery biznesowej obrotu gospodarczego. Obowiązek raportowania ciąży de facto na każdym podmiocie, który może być podatnikiem, płatnikiem jakiegoś podatku. Nowe regulacje obejmują zatem również wszystkie jednostki sektora publicznego, cały samorząd terytorialny oraz spółki komunalne. W przepisach nie ma jakiegokolwiek wyłączenia podmiotowego.