Jeśli zimową nocą podróżny

Dziesięć początków powieści – każdy urywa się w punkcie kulminacyjnym. Czytelnik i Czytelniczka – poszukują kompletnego tekstu, autora, bezbłędnego wydania, właściwego tłumacza. Gromadzą poszlaki, mnożą przypuszczenia, to gubią, to odnajdują kolejne tropy. Czy niedokończone powieści to efekt szalbierstw Hermesa Marany – hochsztaplera zarzucającego rynek plagiatami? A może cała książka jest dziełem Silasa Flannery’ego – pisarza, który w swoim nowym utworze chciałby wreszcie wypowiedzieć całą prawdę o świecie?

Jeśli zimową nocą podróżny to szczytowe osiągnięcie Italo Calvina, jedna z najbardziej oryginalnych powieści dwudziestego wieku – pełna odniesień do literatury, filozofii, historii i nauk ścisłych. Rebus stworzony w laboratorium literatury kombinatoryjnej. Labirynt, w którym każdy czytelnik musi odnaleźć własny wątek prowadzący do… No właśnie.

Zabierasz się do czytania nowej powieści Italo Calvina Jeśli zimową nocą podróżny. Rozluźnij się. Wytęż uwagę. Oddal od siebie każdą myśl. Pozwól, aby świat, który cię otacza, rozpłynął się w nieokreślonej mgle. Drzwi lepiej zamknąć: tam zawsze gra telewizor. Powiedz im to od razu: „Nie, nie chcę oglądać telewizji!’. Podnieś głos, inaczej cię nie usłyszą: „Czytam! Nie chcę, aby mi przeszkadzano!’. Może cię nie usłyszeli przy całym tym hałasie, powiedz głośniej, krzyknij: „Zaczynam czytać nową powieść Italo Calvina!’. A jeśli nie chcesz, nic nie mów, miejmy nadzieję, że zostawią cię w spokoju.

fragment

Podróżny Calvina to powieść skonstruowana z matematyczną precyzją, poddająca się wielorakim interpretacjom. „Miej się na baczności, Czytelniku, tutaj wszystko jest inne, niż ci się wydaje, wszystko jest dwuznaczne’. Ową przestrogę, wyjętą z kontekstu, można uznać za pierwsze przykazanie dla czytelnika tej książki napisanej przez maestra dwuznaczności.

Anna Wasilewska

Calvino był geniuszem. Przeniósł fikcję literacką na poziom, na jakim nigdy wcześniej się ona nie znajdowała, a zarazem powrócił do odwiecznych, niemal baśniowych wzorców opowiadania.

John Updike

W „Jeśli zimową nocą podróżny” fabuły, jedna po drugiej, znikają. Szeherezada nie mogła dokończyć opowieści. Wydaje się, że Calvino, w swoim wyrafinowanym hołdzie dla „Księgi tysiąca i jednej nocy”, nie może zacząć żadnej historii, czy raczej, gdy już ją zacznie, nie jest w stanie kontynuować.

„The New York Times’

W „Jeśli zimową nocą podróżny” Calvino daje się ponieść radości, jaką daje opowiadanie historii.

„La Repubblica’