Kartki z dziennika doktora Twardego

Pierwsze wydanie wspomnień okupacyjnych Juliana Aleksandrowicza ukazało się w 1962 roku – czyli wtedy, gdy dzielenie się tymi przeżyciami z innymi nie było zjawiskiem powszechnym. Potem było wydanie rozszerzone w 1967, trzecie w 1983 i czwarte w 2001.

Wznowienie tych wspomnień może liczyć na nowych czytelników w zupełnie już odmiennej sytuacji, dużego zainteresowania okupacyjnymi wspomnieniami Żydów.

Książkę – a tym samym biografię autora – wyróżnia spośród innych to, że Aleksandrowicz po przejściu, wraz z rodziną, gehenny w krakowskim getcie brał udział w kampanii wrześniowej, potem wstąpił do oddziałów partyzantki AK i walczył na kielecczyźnie. Są to zatem, jak twierdzi autor: „wspomnienia krakowskiego getta i z lasu”. Doktor Twardy to partyzancki pseudonim.

Posługując się formą dziennika lub opowiadania tworzy Aleksandrowicz zapis o charakterze autobiograficznego i historycznego świadectwa, przejmujący autentyzmem i prawdą tamtych czasów.

Posłowie napisał Władysław Bartoszewski.

Ocalałem kilka razy w sytuacjach indywidualnego zagrożenia, w których, zgodnie z zasadami logiki, „nie miałem prawa” ocaleć. Poczucie „darowanych” dodatkowych lat życia uświadomiło mi, że sensu istnienia należy poszukiwać w życiu dla innych.

Julian Aleksandrowicz

„Kartki z dziennika doktora Twardego dedykowane są «ludziom prawdziwym»: lekarzom, pedagogom, artystom i robotnikom, socjalistom, ludowcom, żołnierzom akowskiej partyzantki, działaczom społecznym konspiracyjnej Rady Pomocy Żydom, słowem, tym wszystkim, którzy swym zachowaniem w tragicznych latach okupacji przywrócili prześladowanym wiarę w sens człowieczeństwa.

Jeden z bohaterów opowieści doktora Aleksandrowicza — majster murarski Adamski — wyznawca zasady „«tyle człowiek wart, ile drugiemu może pomóc», przypłacił życiem próby praktycznego realizowania tej maksymy.

Autor zalicza go do «mędrców prawdziwych, a więc ludzi, którzy w trosce o drugiego człowieka znajdują sens istnienia»”.

Władysław Bartoszewski, ‚Posłowie’

Julian Aleksandrowicz, pseud. Doktor Twardy (1908 -1988) – wybitny lekarz internista, hematolog, filozof medycyny, prekursor polskiej myśli ekologicznej. W 1933 ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej. Przez trzy lata był więziony w getcie krakowskim, z którego uciekł i został aktywnym członkiem Armii Krajowej, odznaczony później Virtuti Militari. Wieloletni kierownik Kliniki Hematologicznej Akademii Medycznej w Krakowie. Lekarz uczony i humanista, lekarz pasjonat, lekarz przyjaciel, człowiek o głębokiej wiedzy i wielkim sercu. Autor książek, m.in.: ‚Nie ma nieuleczalnie chorych’, ‚Sumienie ekologiczne’, ‚Wszechstronna nadzieja’, ‚Kuchnia i medycyna’ z Ireną Gumowską oraz z G. Dudą – ‚U progu medycyny jutra’. W milenijnym plebiscycie zorganizowanym przez Radio Kraków, „Gazetę Wyborczą” i Telewizję Kraków otrzymał tytuł „Krakowianina XX wieku”.