Ogień przy drodze

Tadeusz Zubiński jest rasowym epikiem, przenoszącym czytelnika w przeszłość. Epokę, którą przedstawił w Ogniu przy drodze , stanowi burzliwy okres II wojny światowej. Akcja utworu rozgrywa się w okolicach Krzemieńca na pograniczu Wołynia i Podola, gdzie miały miejsce najbardziej krwawe i dramatyczne epizody sowieckiej i niemieckiej okupacji, Holokaust i rzeź Polaków, dokonana przez ukraińskich nacjonalistów. Przy kreowaniu kresowego świata kielecki pisarz korzysta pełnymi garściami z dorobku poprzedników, którzy przed nim podejmowali złożoną problematykę wojny na Kresach, zwłaszcza: Buczkowskiego, Kuśniewicza, Odojewskiego i Turczyńskiego, Haupta. Uważni czytelnicy dostrzegą, jak uzupełnia ich wizje, rozwija epizodyczne wątki ich utworów, a nawet wprowadza bohaterów o znaczących, ‚literackich’ nazwiskach. Tworzy, jak to nazywają znawcy literatury, ‚historyczne metapowieści’. Ostatnia wojna to nadal skarbnica atrakcyjnych historii, a znane wydarzenia można odczytać inaczej, uwzględniając złożone racje wszystkich ich uczestników. Kielecki pisarz także i w tej powieści jawi się w wybranej przez siebie roli kronikarza polskiej prowincji, oprowadzającego czytelników po startych z mapy miejscach, przypominającego ich dawno minione dzieje. Prezentuje przy okazji główne atuty swojego pisarstwa: nostalgiczną, drobiazgową rodzajowość wraz z językowym słuchem, pozwalającym mu wykreować bogatą i zróżnicowaną galerię postaci, odtworzyć ich zwyczaje, zachowania, zajęcia oraz w najdrobniejszych detalach zrekonstruować charakter egzotycznych, wielokulturowych miejsc, w których żyli. Pisze pięknym, poetyckim stylem refleksyjną prozę o nieśpiesznym rytmie i z malarskim temperamentem komponuje zapadające w pamięć obrazy i sytuacje.

Magdalena Rabizo-Birek, adiunkt Uniwersytetu Rzeszowskiego,

redaktor naczelna kwartalnika ‚Fraza’, krytyk,

publikuje w ‚Twórczości’, ‚Kresach’, ‚Pograniczach’, ‚Odrze’,

specjalizuje się literaturze kresowej,

autorka między innymi pracy o pisarstwie Włodzimierza Odojewskiego pt. ‚Między mitem a historią – Twórczość Włodzimierza Odojewskiego’

‚Beletrystyka najwyższej próby! Należy koniecznie wspomnieć o pięknym i bogatym języku powieści. Urzeka on niesamowitą plastyką obrazów i scen’.

Marcin Jabłoński

‚Nie po raz pierwszy Zubiński z wprawą znamionującą największych mistrzów pędzla nakreślił słowem niepowtarzalny klimat postaci wkomponowanych w jakże barwną scenerię wnętrz i piękna natury’.

Krzysztof Bąkała

‚Działalność Tadeusza Zubińskiego jako historyka i publicysty jest godna uwagi, wykazuje on dużą znajomość tematu’.

Prof. Raimo Pullat- Tallinn

‚Mnie te utwory kojarzą się z takimi twórcami rosyjskiej literatury jak Turgieniew i Bunin (…) Natomiast u Zubińskiego fenomenalne jest to, że on ogarnia bardzo szeroką czasoprzestrzeń’.

Prof. Henryk Bereza

‚Zubiński na szczęście w tym wielogłosie wypracował już własny sposób opowiadania, jak najbardziej warty uważnej lektury’.

Marek Włodarski

‚Ktoś, kto śledzi twórczość Zubińskiego, wie, że tak jak Faulkner stworzył swoje hrabstwo, tak Zubiński – może o tym nie wiedząc – realizuje własny projekt pisarski – sagę Wrzosowa. Opisy przyrody są jedną z największych atrakcji prozy Zubińskiego tworzą niezwykły klimat, poetycko-malarską atmosferę, duszno-dotykalną zmysłowość. Kategoria piękna niewątpliwie jest kategorią konstytuującą tę prozę, można się domyśleć, że Zubińskiemu zależy na pięknym pisaniu’.

Bohdan Zadura

Tadeusz Zubiński – ur. w 1953 w Suchedniowie, pisarz, tłumacz, krytyk, eseista, brat Inflancki Ảpsis, dwukrotny stypendysta MK, członek SPP, zastępca redaktora naczelnego miesięcznika ‚Świat Inflant’. Autor książek: Dotknięcie wieku (1996), Sprawiedliwy w Sodomie (1996), Odlot dzikich gęsi (2001), Nikodem Dyzma w Łyskowie (2003), Góry na niebie (2005), Ciche Kraje (2006), Etniczne Dziedzictwo Bałtów (2007), Wieża i inne opowiadania (2007), Burza pod lasem (2007), Wyspa Zaczarowana , celtyckie legendy i mity dawnej Irlandii (2008), Herder w Rydze i inne szkice bałtyckie (2008). Jest laureatem m.in. Nagrody Fundacji im. Natalii Gall (1995), Nagrody Fundacji Kultury (2000) i Nagrody Konkursu Literackiego im. Stefana Żeromskiego (2003).