Ostatni taniec Chaplina

W bożonarodzeniowy wieczór Śmierć odwiedza Chaplina w jego szwajcarskim
domu. Wielki aktor i reżyser przekroczył już osiemdziesiątkę, ma małego syna i
chce żyć jak najdłużej, by jego dziecko mogło przy nim dorastać. Zdobywa się na
odwagę i proponuje Starej Pani umowę: jeśli uda mu się ją rozbawić, zyska rok
życia.

Tak zaczyna się osobliwy taniec artysty ze Śmiercią; tej nocy od śmierci uratuje
go nie tyle doskonałe aktorstwo, lecz mimowolny komizm wynikający z
dolegliwościami podeszłego wieku. Wykonanie wyroku zostanie jednak odroczone.

W oczekiwaniu na ostateczne spotkanie Chaplin pisze do syna długi, pełen
pasji list. Pragnie mu opowiedzieć swoją prawdziwą historię, której nikt dotąd
nie słyszał. Słowa listu obrazują brawurową przygodę, jaką było jego życie, i
rewolucyjną epokę, w której urodził się, dorastał i robił karierę.

Ubogie dzieciństwo w Wielkiej Brytanii, ojciec alkoholik i niespełna rozumu
matka; debiut na scenie u boku brata, cyrk i wodewil; pierwsze sukcesy i
przybycie do Stanów Zjednoczonych, gdzie jako młody chłopak był drukarzem,
bokserem, balsamistą. I podróżował z jednego wybrzeża na drugie.

W tych latach wszystko ulega zmianom, snop światła rzucony na biały ekran
poruszył wyobraźnię całego narodu. Ameryka przegląda się w lustrze pierwszych
filmów – romantyczna i drżąca ze wzruszenia, utopijna i zdolna wykonać każdy
czyn, od najbardziej altruistycznego po najbardziej podły. Bywa powabna jak woltyżerka
Ester, która oczarowała Europę, a zarazem ponura i gotowa do gwałtu jak Ku Klux
Klan.

Amerykańska młodość Charliego kończy się, gdy ma dwadzieścia pięć lat i
szczęśliwy zbieg okoliczności pozwala Chaplinowi stworzyć charakterystyczną postać
(niepewny chód, laseczka i zakurzony melonik, maniery lorda w ubraniu żebraka).
Dawny Charlie Chaplin przestaje istnieć. Rodzi się Włóczęga. I odtąd zmienia
się cały świat Chaplina.

Pochodzący z Sycylii Fabio Stassi mieszka w Viterbo i pracuje w Rzymie jako
bibliotekarz. Jest autorem trzech powieści: Fumisteria
(Dowcipkowanie, 2006; nagroda im. Vittoriniego za najlepszy debiut), E’ finito il nostro carnevale (Nasz
karnawał się skończył, 2007) i La
rivincita di Capablanca (Odwet Capablanki, 2008; Nagroda Palmi 2009,
Nagroda Coni 2009).

Napisał ponadto Holden,
Lolita, Zivago i inni. Piccola enciclopedia dei personaggi letterari(1946–1999)
(Holden, Lolita, Żywago i inni. Mała encyklopedia postaci literackich,
2010). Wraz z innymi opracował dla wydawnictwa Sellerio antologię Articolo I. Racconti sul lavoro (Paragraf
I. Opowiadania o pracy, 2009).