Ostępy nocy

Zawiła, pełna sprzeczności historia miłosna z elementami czarnego humoru. Robin Vote, bohaterka powieści, to młoda amerykańska „femme fatale”, która spędza czas w towarzystwie trojga admiratorów: Nory Flood, Jenny Petherbridge i Feliksa Volkbeina. Towarzyszy im doktor Matthew O’Connor. Jego nieokiełznane gadulstwo i fanfaronada przywodzą na myśl Szekspirowskiego Falstaff a. Wszystkie postaci są wyraziste, barwne, skomplikowane. Główną rolę w powieści odgrywa jednak język – bogaty i kapryśny składniowo, chłodny i ekspresyjny zarazem. Nadaje tej książce niezwykłą siłę. Barnes radykalnie łamie konwencje, eksperymentuje, a jej sposób pisania stawia ją obok najważniejszych anglosaskich autorek modernistycznych jak Virginia Woolf, Gertrude Stein czy Mina Loy. „Jest to powieść tak dobra, że docenią ją w pełni tylko osoby o wrażliwości wykształconej przez poezję” – pisał w przedmowie do pierwszego wydania „Ostępów nocy” T.S. Eliot. To dzięki niemu dzieło Barnes, dziś lektura obowiązkowa na każdym kursie literatury angielskiej XX wieku, znalazło drogę do czytelników.

„Nora była duża i wysoka, i choć skóra jej przypominała skórę dziecka, już we wczesnej młodości widać było zapowiedź tego, co później stało się surowym deseniem drewniejącej twarzy; zwiastun przemiany w drzewo, nieudokumentowany zapis czasu.

Od razu wiedziało się, że jest człowiekiem Zachodu. Patrząc na nią, cudzoziemcy przypominali sobie historie o krytych wozach, zwierzętach u wodopoju, przerażonych dzieciach, które wypatrują przez okienko, czy w mroku nie czają się czerwonoskórzy; o ciężkich spódnicach, za sprawą których kobiety rosły wszerz i prasowały bujne pastwiska – z Bogiem w sercu mogły w ciągu siedmiu dni zadeptać cały świat.”

(fragment)

„Najbardziej widoczną cechą pisarstwa Djuny Barnes nie są wątki ekspatriacyjne, lecz

zdumiewający styl prozatorski. Jej zdania uciekają od słów, których byśmy oczekiwali.” – Andrew Goldstone, przeł. Marcin Rychter

„Ostępy nocy nawiązują do eksperymentalnej tradycji w dwudziestowiecznych sztukach plastycznych, do kubizmu i surrealizmu.” – Marcin Szuster

Djuna Barnes (1892–1982) – amerykańska pisarka i dziennikarka. Jej artykuły, wywiady i reportaże publikowały największe nowojorskie gazety. W 1915 roku ukazał się tom jej wierszy „The Book of Repulsive Women”, który uzupełniła swoimi rysunkami. Lata 20. i 30. spędziła głównie w Europie, gdzie poznała m.in. Jamesa Joyce’a, Gertrude Stein i Peggy Guggenheim, stając się częścią paryskiego świata artystycznego. Tu powstały jej najbardziej znane dzieła: „Ladies Almanack” (1928) i „Ostępy nocy” (1936), uchodzące za arcydzieło prozy modernistycznej. Od kilku dekad zainteresowanie jej twórczością systematycznie rośnie. W Polsce praktycznie nieznana. Fragmenty jej utworów ukazały się w „Literaturze na Świecie”.