Podstawy teorii i metodyki zabaw i gier ruchowych

O edukacyjnej roli zabawy Na edukacyjne walory zabaw wskazywano już w ustawach i raportach Komisji Edukacji Narodowej. Owe zalecenia Komisji znalazły teoretyczne odbicie dziele Jędrzeja Śniadeckiego „O fizycznym wychowaniu dzieci”, w którym wiele uwagi poświęcił autor zabawie, upatrując w niej skuteczny środek w procesie umysłowego, moralnego i fizycznego wychowania dzieci. W ujęciu Władysława Osmolskiego zabawy ruchowe są szkołą życia dla młodzieży, sposobiącą ją do uczestnictwa w grupach społecznych. Zygmunt Gilewicz mówiąc o zabawie i jej roli w procesie wychowania wyraził pogląd, iż poprzez systematyczne uczestnictwo dzieci i młodzieży w zabawach i grach ruchowych wzrasta poczucie ich własnych możliwości i wartości. Zdaniem Romana Trześniowskiego zabawa towarzyszy człowiekowi w całym jego rozwoju osobniczym, a zwłaszcza w dzieciństwie i młodości. Barwi jego życie. Czyni je radosnym i przyjemnym. Wywołuje uczucie odprężenia i wypoczynku. Sprzyja ogólnemu wychowaniu i zdobywaniu wiedzy. O edukacyjnych i zdrowotnych walorach zabaw i gier ruchowych piszą Marian Bondarowicz i Tadeusz Staniszewski w „Podstawach teorii i metodyki zabaw i gier ruchowych”. Jednym z przejawów dojrzałości dziecka są – zdaniem autorów – jego umiejętności motoryczne, które w sposób najbardziej właściwy rozwijają się w toku kontaktów dziecka z różnymi formami zabaw i gier ruchowych. Mamy zatem pierwszy z aktywów tej pracy, a mianowicie jej edukacyjny wymiar. Drugą, równie czytelną zaletą są niewątpliwie kompetencje autorów. Przy czym są to kompetencje pełne – obustronne. Z jednej strony są oni autentycznymi znawcami omawianego zagadnienia. Będąc nauczycielami akademickimi dysponują dużym zasobem wiedzy teoretycznej, czemu dali wyraz w rozdziale l, mówiąc o wszechstronnym oddziaływaniu zabaw i gier ruchowych na rozwój człowieka w ontogenezie. Z drugiej strony obaj autorzy dysponują silnym punktem odniesienia do praktyki szkolnej, są bowiem wytrawnymi praktykami, dobrze wpisującymi się w zmieniającą się rzeczywistość edukacyjną. Dali temu wyraz w dalszej części opracowania /rozdz.2 i 3/, w której przybliżają czytelnikowi warsztat pracy pedagogicznej z uwzględnieniem jego warstwy podmiotowej i przedmiotowej. Płaszczyzną wyjściową do tych rozważań było założenie autorów, iż nowatorski warsztat pracy nauczyciela powinien zajmować z definicji i z konieczności kluczową pozycję w zmieniającej się rzeczywistości edukacyjnej. Dlatego też druga część książki ogniskuje się wokół metodyki nauczania zabaw i gier ruchowych, gier drużynowych, metodyki prowadzenia tych form aktywności ruchowej oraz lekcji jako podstawowej jednostki metodycznej w procesie nauczania. Wartość tych treści uwidacznia się w – niniejszym opracowaniu – w nowatorskich akcentach odnoszących się do autorskich toków i konspektów lekcyjnych, programów nauczania oraz metodyki nauczania i organizacji lekcji. Dalsze fragmenty książki koncentrują się wokół zastosowania zabaw i gier ruchowych w imprezach rekreacyjne – sportowych w różnych kręgach oddziaływań edukacyjnych /szkoła, środowisko pozaszkolne, instytucje organizujące czas wolny dzieci i młodzieży/. W końcowych fragmentach opracowania znajdujemy informacje na temat organizacji turniejów sportowych. Natomiast na końcu każdego rozdziału zamieszczone są pytania kontrolne pozwalające czytelnikowi na samoocenę i samokontrolę nabytych wiadomości i umiejętności.