Studium o pedagogice kultury fizycznej

Celem książki jest przedstawienie osiągnięć pedagogiki kultury fizycznej, także ukazanie kontrowersji wokół jej problematyki. Jej treść stanowi próbę uogólnienia dotychczasowego dorobku naukowego w zakresie pedagogiki kultury fizycznej. Pedagogika kultury fizycznej jest ujęta w konotacjach z pedagogiką kultury. Jest to podejście nowe. Dotychczas te dwie subdyscypliny rozwijały się obok siebie, chociaż korzystały m.in. z wspólnych metod i technik badań. W rozwoju kultury wyodrębnił się nowoczesny nurt – edukacja kulturalna. Koncepcja edukacji kulturalnej dziedzicząc tradycyjny optymizm pedagogiki kultury ma umocnić rolę kultury jako źródła rzeczywistości tworzonej przez ludzi, jako podstawy tzw. kapitału ludzkiego decydującego o humanistycznym wzbogaceniu wszystkich ludzkich działań. Analogicznie, w pedagogice kultury fizycznej wyodrębniły się dwa nurty: edukacja fizyczna i edukacja olimpijska. Edukacja fizyczna w tradycyjnym ujęciu obejmuje funkcje wychowania fizycznego, takie jak stymulacja, kompensacja, adaptacja i korekcja, ale też zgodnie z nazwą przyjmuje obecnie szerszą perspektywę wychowawczą. Edukacja jako podstawowe pojęcie w pedagogice obejmuje ogół wielowymiarowych działań oraz procesów służących wychowaniu i kształceniu osób czy grup społecznych. Tak właśnie jest w odniesieniu do wychowania fizycznego, a wtedy korzystniejsza i wyrażająca pełnię istoty procesu pedagogicznego jest nazwa edukacja fizyczna, ukierunkowana w wyższym stopniu na wychowanie niż kształcenie. Koncepcją pedagogiczną wykorzystującą w procesie dydaktyczno-wychowawczym jako źródła wartości olimpizmu i sportu jest edukacja olimpijska, oparta na własnej długotrwałej tradycji i odmiennych, oryginalnych w praktyce społecznej środkach i metodach wychowania. Pedagogika kultury fizycznej kreuje określone wartości społeczne, osobowościowe, kulturowe kojarzone głównie z troską o wielostronny rozwój jednostki, zwłaszcza w sferze troski o własne zdrowie, ciało i jego higienę, rozwój i utrzymanie sprawności fizycznej. Podmiotem pedagogiki kultury fizycznej jest człowiek pojmowany holistycznie. Oznacza to, że wychowanek w procesie dydaktyczno-wychowawczym powinien mieć zapewniony wszechstronny rozwój osobowości, tj. w sferze somatycznej, w sferze emocjonalnej, w sferze społeczno-moralnej. Holistyczne traktowanie wychowanka chroni go przed silnie zakorzenioną w niektórych kręgach kulturowych tendencją do odrębnego traktowania ciała i sfery psychicznej człowieka. Zarówno pedagogika kultury jak i pedagogika kultury fizycznej będą odgrywać istotną rolę w procesach edukacyjnych oraz w zmienianiu dotychczasowego świata i tworzeniu nowego ładu społecznego. Obydwie mieszczą się w głównych nurtach unowocześnionej edukacji globalnej. Koncepcje te stale zyskują nowy i pogłębiony wymiar. Nowoczesna edukacja odwołuje się do nowej koncepcji życia i kultury. W tych przeobrażeniach edukacyjnych i kulturowych niebagatelna rola przypada pedagogice kultury fizycznej. Dlatego warto uporządkować dotychczasowy dorobek i uogólnić doświadczenia w tej dziedzinie. W historycznej refleksji nad pedagogiką kultury widoczne są wyraźne ślady rozważań nad kulturą fizyczną. Ogólnowychowawcze i kształcące walory kultury fizycznej pedagodzy dostrzegli bardzo dawno.