Tożsamość prawnika jako wykonawcy roli zawodowej

W niniejszej publikacji pytanie o tożsamość prawnika jako wykonawcy roli zawodowej rozpatrywane jest z punktu widzenia możliwego konfliktu między moralnością zawodową a moralnością prywatną. Standardowa koncepcja roli prawnika proponuje kształtowanie tożsamości w oparciu o moralność zawodową, która zakłada jeśli nie wyłączenie, to daleko posuniętą marginalizację możliwej sytuacji konfliktu między tym, co intersubiektywne, a tym, co jednostkowe. Podejmowane przez prawnika czyny powinny być rozpatrywane jako działanie instytucjonalne, za które on indywidualnie nie odpowiada. Służyć ma to jasnemu rozróżnieniu sfery zawodowej od pozostałych aktywności w przestrzeni społecznej. Separacja ta, traktowana jako narzędzie argumentacyjne (pozwalające dystansować się od czynności zawodowych), stać się jednak może opisem osoby wykonującej rolę albo argumentem służącym uzasadnianiu czynności jako instytucjonalnej, za którą się nie odpowiada, przy jednoczesnym podejmowaniu decyzji według własnego uznania.

Obie formy wykonywania roli autor pracy uważa za niebezpieczne. Dlatego przedstawia projekt dialogicznego ujęcia roli prawnika. Propozycja ta w swym zamierzeniu redefiniuje pojęcie roli, które zakłada się w standardowej koncepcji. Proponowana redefinicja ma i tę konsekwencję, że pytanie o tożsamość prawnika jako wykonawcy roli odczytuje się jako obejmujące swym zakresem również kondycję człowieka pełniącego rolę zawodową.

Publikacja adresowana jest do przedstawicieli środowiska akademickiego oraz praktyki prawniczej (zwłaszcza osób zaangażowanych w działalność samorządów, stowarzyszeń poszczególnych zawodów prawniczych), których interesuje kwestia roli prawników w sferze społeczno-instytucjonalnej, etyka zawodów prawniczych.

Przemysław Kaczmarek – doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Teorii i Filozofii Prawa Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Rady Instytutu Etyki Prawniczej.