Trela

„Wielkiaktor, który nie jest gwiazdą. Dał swoje oblicze setkom postaci, ale zawszepozostał sobą – żadnej z nich nie pozwolił sobą zawładnąć. Wybitny artysta,który pamięta o zwykłych sprawach ludzi wokół. Jakość absolutnie wyjątkowa” –pisze w rozdziale Paradoksy Jerzego Trelizafascynowana Jego talentem Beata Guczalska. Aktornie gości na łamach plotkarskich witryn, nie bryluje. Niechętnie udzielawywiadów, jakby chciał skupić uwagę na rolach, a nie własnej postaci. Tymcenniejsze, że teraz nareszcie występuje w długo oczekiwanej roli – bohateraksiążki.JerzyTrela – wybitny aktor Starego Teatru w Krakowie, współzałożyciel Teatru Stu,wielokrotnie podziwiany w Teatrze Tv i wybitnych filmach (Sól ziemi czarnej, Kolumbowie,Janosik, Sanatorium pod Klepsydrą, KrólowaBona, Epitafium dla BarbaryRadziwiłłówny, Człowiek z żelaza,Matka Królów, Magnat, Na srebrnym globie,Dekalog IX, Trzy kolory. Biały, Quo Vadis,Ekstradycja, Ida i setki innych – w sumie zagrał ponad trzynasta ról). Rozpoznawalny,budzący szacunek, jest prawdziwym autorytetem. „Z charakterystyczną, jedyną wswoim rodzaju twarzą (podobnie mocną i oryginalną twarz miał Gustaw Holoubek)związany jest głos” – pisze Guczalska. „Potrafi być potężny, brzmieć mocno iszeroko – zagarnia wtedy całą przestrzeń teatralną, wypełnia ją wibracjami,niczym grające organy. Gdy jednak Trela w studiu nagrywa poezję, jego głosstaje się bardzo intymny, ściszony – choć pod spodem wyczuwalne są drgania, iwydaje się, jakby na źródło dźwięków o ogromnej mocy ktoś narzucił gruby koc”. Tymczasem„W szkole teatralnej sugerowano mu, że ma głos niepasujący do sylwetki, zbytniski w stosunku do wzrostu, i należałoby go ćwiczeniami podwyższyć. Uparł sięi naturalny głos obronił”.Trelato aktor wszechstronny. Jak pisze Autorka: „ma w swym dorobku role biegunowozróżnicowane. Długo kojarzony z postaciami romantycznych bohaterów, zaczynał odkomedii i groteski, i świetnie się w tych rejonach czuje – zagrał wiele rólkomediowych, i swoją ponurą, nieruchomą twarzą jest w stanie rozśmieszyć dołez. Grywał bardzo często epizody, nie wzbraniał się występować w spektaklachtelewizyjnych dla dzieci. Zagra Konrada z Dziadówi wiejskiego przygłupa, generała i cwanego pijaczka. W świecie teatru mawiasię często, że dobry zespół teatralny to taki, którym można obsadzić Wesele Wyspiańskiego. (…) Jeśli ktośjest z natury Poetą, nie zagra raczej wójta Czepca albo wiejskiego chłopakaJaśka, który gubi złoty róg. Andrzej Łapicki nie mógłby zagrać rólMaklakiewicza, i odwrotnie. Chyba, że ktoś dysponuje skalą Jerzego Treli, którybył Jaśkiem w Weselu Grzegorzewskiego(1977), Poetą u Wajdy (1991), Czepcem w kolejnej inscenizacji Grzegorzewskiego(2000)”.Tofascynująca opowieść o życiu Jerzego Treli i Jego drodze na scenę z niewielkiejwsi Leńcze (w powiecie wadowickim), poprzez liceum plastyczne w Krakowie i Wydział Aktorski krakowskiej PWST, gdzie dziś jest wykładowcą, a wlatach 1984–1990 był rektorem.Nieocenionymwalorem tej książki są też setki zdjęć i dokumentów. Beata Guczalska – teatrolog ikrytyk teatralny, absolwentka teatrologii UJ, pracownik PWST w Krakowie, a od2012 dziekan Wydziału Reżyserii Dramatu, pisze swe książki ze znawstwem, a jednocześnieprzystępnie. Jej książka Aktorstwopolskie. Generacje otrzymała tytułTeatralnej Książki Roku 2014.