Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce

Ustrojowa pozycja banku centralnego w Polsce – to opracowanie, którego celem jest zaprezentowanie przedmiotowego zagadnienia w odniesieniu do wszystkich instytucji, które w Polsce pełniły funkcję centralnego banku państwa, począwszy od 1828 r. – kiedy powołano do życia pierwszą instytucję tego typu – Bank Polski. Po przedstawieniu przedmiotowej problematyki w odniesieniu do Banku Polskiego, Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, Banku Polskiego S.A. oraz Banku Emisyjnego w Polsce – najwięcej miejsca poświęcono instytucji, która obecnie pełni funkcję banku centralnego – Narodowemu Bankowi Polskiemu. W przypadku każdej z prezentowanych instytucji przyjęto sposób omówienia obejmujący kilka kluczowych w tym przypadku grup zagadnień. Są to przede wszystkim:

forma organizacyjno-prawna,
organizacja wewnętrzna instytucji,
podstawowe zadania,
gospodarka finansowa, oraz
relacje z organami państwa (w tym zagadnienie niezależności).

Prezentacja zagadnienia według przyjętego schematu pozwala dostrzec jak dalece od współczesnych rozwiązań w przedmiotowym zakresie odbiegały pierwsze regulacje powołujące do życia i określające zasady funkcjonowania omawianych instytucji. Ocenić również można to w jaki sposób kształtowała się pozycja każdej z wymienionych powyżej instytucji w Polsce, jaki miało to wpływ na obecnie przyjęte rozwiązania, jak również – na koniec – na ile obecnie obowiązujące regulacje prawne zapewniają wypełnianie przez NBP funkcji typowych dla współczesnego banku centralnego.