Zagłada Żydów. Studia i Materiały nr 10 R. 2013 t. I-II

Do rąk czytelników oddajemy, 10. już numer rocznika naukowego “Zagłada Żydów. Studia i Materiały” wydawanego od 2005 roku przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN. Te 10. lat skłania do syntez, bilansów i podsumowań. W numerze staramy się szukać odpowiedzi na pytania, które rodzi refleksja nad ostatnimi 10. laty badań dot. zagłady Żydów w Polsce – o literaturze i historiografii Zagłady ostatniej dekady piszą Justyna Kowalska-Leder i Bartłomiej Krupa; o obchodach kolejnych rocznic powstania w getcie warszawskim – Piotr Forecki.

10. numer rocznika, prócz podejmowania refleksji wywołanych okrągłą rocznicą rozpoczęcia edycji pisma, poświęcony jest w dużej mierze Warszawie. Jan Grabowski w swoim studium odkrywa ciekaw i nieznane fakt o warszawskim kripo rozpracowującym ukrywających się Żydów; Dariusz Libionka pisze o reakcjach „polskiego Londynu” na powstanie w getcie, Nawojka Cieślinska-Lobkowicz o działającym pomiędzy gettem a stroną aryjską swoistym ‚antykwariacie’ zaś Elżbieta Janicka o symbolicznej topografii terenu dawnego getta. Przypominamy także sylwetki związanych z Warszawą, a zmarłych niedawno prof. Israela Gutmana (pióra Havi Dreyfuss) oraz dr Ruty Sakowskiej (pióra Tadeusza Epszteina) oraz Hersza Wassera Katarzyna Person) i Józefa Kermisza (David Silberklang). W numerze żegnamy także naszego zmarłego nagle kolegę Roberta Kuwałka.

W części „warsztatowej” pojawią się artykuły o zabójstwie Żydów w Strzegomiu (Anna Bikont), komunikacji telefonicznej w getcie warszawskim (Justyna Gregorowicz) oraz o warszawskich Księgach Pamięci (Adam Kopciowski).

Sekcja „Materiały” przynosi dokumenty związane z działaniami policji warszawskiej – niemieckiej i „granatowej” (Jan Grabowski, Dariusz Libionka), procesem o zamordowanie żydowskiej rodziny (Barbara Engelking), oraz listy Niemców pisane w czasie wojny do bliskich (Marcin Zaremba). W dziale „Omówień” proponujemy czytelnikowi przeglądy piśmiennictwa dotyczącego Zagłady na Ukrainie, w Niemczech i Czechach.

W numerze działy:

Studia

Z warsztatów badawczych

Bilanse i Konteksty

Materiały

Wywiady

Małe formy

Omówienia, recenzje, przeglądy

Wydarzenia

Curiosa

a w nich m.in.:

Piotr Forecki o fenomenie „kwietniowego gadania”

Andrea Löw o piśmiennictwie na temat getta łódzkiego

Bartłomiej Krupa o najnowszych tendencjach w polskiej historiografii Zagłady

Justyna Kowalska-Leder o literaturze polskiej wobec Zagłady

Jan Grabowski o Polskiej Policji Kryminalnej tropiącej Ringelbluma

Dariusz Libionka o powstaniu w getcie z perspektywy londyńskiej inspiracj

Anna Bikont o mordach na Żydach w Strzegomiu

Justyna Gregorowicz o łączności telefonicznej w getcie warszawskim

Ewa Wiatr o udziale policji granatowej w wysiedlaniu Żydów w powiecie radomszczańskim

Michał Głowiński o oczach donosiciela

Jan Tomasz Gross o sprawcach, ofiarach i innych