Zagłada Żydów. Studia i Materiały, vol. 1. R. 2005

Pierwszy numer rocznika Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN skupia się na zagadnieniu stosunków polsko – żydowskich w okresie niemieckiej okupacji.

Znalazły się tu zarówno omówienia dokonań polskiej i zagranicznej socjologii oraz historiografii na temat Zagłady, jak i studia poświęcone zagadnieniom szczegółowym. Autorzy tych publikacji reprezentują różne generacje i podejścia badawcze. Wspólnym mianownikiem łączącym ich teksty jest waga, jaką poświęcają sprawie traktowania i krytyki źródeł historycznych. Same prezentowane w tym numerze materiały źródłowe są nieco nietypowe. Obok odnalezionych niedawno listów Emanuela Ringelbluma pisanych w okresie ukrywania się przez niego po „aryjskiej stronie” Warszawy, zamieszczamy wywiady z trzema wybitnymi historykami zajmującymi się Zagładą i stosunkami polsko-żydowskimi. Dotyczą one jednak nie spraw zawodowych, lecz ich wspomnień pochodzących z okresu okupacji.

Ważną częścią pisma jest rozbudowany dział omówień i recenzji. Mamy do czynienia ze specyficznym paradoksem. Prace na temat Zagłady czy stosunków polsko-żydowskich, nawet te najbardziej wybitne albo przechodzą bez echa, lub też są skutecznie i natrętnie zagłuszane przez produkcje pseudonaukowe, lub prezentujące daleki od obiektywizmu punkt widzenia. Tendencję tę należy odmienić. Nie chodzi nam jednak tylko o funkcję informacyjną. Zależy nam tak na popularyzacji najnowszej literatury ukazującej się w kraju i za granicą dotyczącej Zagłady co na inicjowaniu krytycznej wymiany poglądów pomiędzy poszczególnymi badaczami czy środowiskami naukowymi.W numerze między innymi:

Andrzej Zbikowski o uciekinierach z masowwego grobu w Poniatowej;
Dariusz Libionka o dekonstrukcji źródeł na temat Żydowskiego Związku Wojskowego;
Alina Skibińska i Jakub Petelewicz o zbrodniach na Żydach w świetla powojennych procesów sądowych;
Nieznane listy Emanuela Ringelbluma;
Rozmowy z Israelem Gutmanem, Feliksem Tychem i Jerzym Tomaszewskim;
Barbara Engelking i Jan Grabowski o Szwajcarii zamkniętej dla polskich Żydów uciekających przed Zagładą;

oraz inne w działach:

STUDIA
MATERIAŁY
Z WARSZTATÓW BADAWCZYCH
PUNKTY WIDZENIA
RECENZJE I PRZEGLĄDY
Z KSIĄŻEK I CZASOPISM OBCOJĘZYCZNYCH
WYDARZENIA