XIX stulecie zbliża się do końca. Polski dwór i Warszawa, pełne piękna i uroku miejsca, których już nie ma. On – Leon Płoszowski – młody, oczytany, patrzący na świat analizującymi oczami filozofa, dumny z powątpiewania o wszystkim. Ona – Aniela...

Leon Płoszowski pochodzi z bogatej szlacheckiej rodziny. Jest to człowiek inteligentny, utalentowany i wszechstronnie wykształcony. Nie może jednak znaleźć miejsca w życiu. Upływa mu ono bezproduktywnie na rozrywkach, bywaniu w towarzystwie i podróżach po Europie. W swoim dzienniku nieustannie analizuje...

W Bez dogmatu zobaczymy zupełnie innego Sienkiewicza niż ten, którego poznaliśmy dzięki jego powieściom historycznym, zapewniającym mu po dziś dzień sławę. Tym razem pisarz stworzył utwór o czasach mu współczesnych, podejmujący problem człowieka końca XIX wieku, pozbawionego trwałych zasad moralnych...