Etyka powinności

Etyka jest dziedziną filozofii. Ta banalna prawda z wielkim trudem przebija się do opinii publicznej, zwłaszcza że mało kto przechodzi przez kurs etyki w szkołach. (…) Etyka jako dziedzina filozofii rozwija się od, co najmniej, dwóch tysięcy lat. Można mówić o prawdziwym gąszczu materiałów, które składają się na europejską refleksję etyczną. Pierwszą więc i najważniejszą sprawą dla kogoś, kto ten materiał chce uporządkować i uporządkowany przedstawić szerszej publiczności, jest znalezienie jakiegoś drogowskazu, głównej ścieżki prowadzącej przez gęsty, a niekiedy mroczny las tekstów, stanowisk, a zwłaszcza ich metafizycznych czy antropologicznych korzeni. Znaleźć ścieżkę, a potem konsekwentnie nią iść, pokazując zarówno bogactwo krajobrazu, jak i prostotę obranej drogi – oto sztuka!

Autorowi książki ‚Etyka powinności’ w pełni to się udało. Z bogatego słownika etycznych kategorii wybiera jedną – bodaj najważniejszą – ‚powinność’ i czyni ją słowem-kluczem do zrozumienia moralności. Tak zresztą definiuje etykę, jako dziedzinę tego, ‚jak powinno się postępować’. Rzeczywiście, dla wielu z nas, nie tylko dla etyków, ale i dla laików moralne postępowanie odnosi się przede wszystkim do jakichś powinności. Tylko jakich? Jak odróżnić powinności etyczne od innych? Kto jest ich przedmiotem? Jak je uzasadnić?

Dr hab. Magdalena Środa, prof. UW